Tukang karut merupakan orang yang terpenting dalam persembahan
dikir barat. Istilah tukang karut ini di popularkan oleh pelopor dikir barat
sendiri, Pak Leh Tapang. Sesuatu persembahan dikir barat sama ada baik atau
tidak adalah bergantung kepada tukang karut. Tukang karut selalunya dari mereka yang berkebolehan dan mempunyai kemahiran menggunakan kata-kata dengan
berlagu secara spontan dan bersahaja dalam bentuk pantun atau syair. Tukang
karut biasanya mempersembahkan karutnya mengikut tema pantun tok juara atau
atas kehendak penganjur persembahan.
Antara tukang karut yang terkenal selain Pak Leh Tapang ialah Seman Wau
Bulan (Irama wau bulan yang dipopularkan beliau menjadi penutup persembahan
dikir barat), Dollah Kulat Malam, Awang Ikan Duyong, Hussin Gelang Mas, Jemi
Bukit Marak, Jen Endoro, Tuan Kob Raja Saring, Cikgu Sulizi, Cikgu Naim, Mie
Gajah Putih dan ramai lagi.
Tukang karut membuat persembahan
Tok juara atau jogho merupakan orang kedua penting dalam
satu pasukan dikir barat. Tugasnya ialah
berdikir sebelum tukang karut mengarut, ini bersesuaian dengan istilah juara
yang bermaksud mendahului persembahan melalui lagu awalnya (Muhammad Fauzi
Yunus. 1990). Suara tuk juara yang baik memepunyai suara vokal yang merdu boleh
menaikkan semangat tukang karut dan Awak-awak pasukannya. Tema yang didikirkan oleh tuk juara selalunya
menjadi panduan kepada tukang karutnya mengarut, kerana selepas tuk juara
berdikir, tugas diambil alih tukang karut pula.
Tok juara merupakan ketua dan guru kepada seluruh awak-awaknya, sebab
segala bentuk dikir merupakan suara latar atau korus yang diperlukan adalah
dari ajaran tok juara, tetapi tukang karut tidak terikat oleh mana-mana tuk
juara dan awak-awak. Lagu dan seni kata dikir adalah hasil dari ciptaan
sendiri. Awak-awaknya mendapat latihan
terlebih dahulu sebelum satu-satu persembahan dikir barat diadakan. Lagu- lagu
juara biasanya dicipta oleh tok juara sendiri. Antara tok juara terkenal adala
Jusoh Kelong, Salleh Jambu, Ripin Ana, Daud Bukit Abal, Megat Nordin, Zaidi
Buluh Perindu, Mat Glamour dan ramai lagi.
Tok Juara atau jogho mempersembahkan pantun juaranya
Awak-awak ialah kumpulan orang berdikir dalam satu-satu
persembahan dikir barat. Semasa persembahan dikir barat, awak-awak duduk dalam
satu bulatan secara berkelompok atau duduk dalam keadaan berbaris supaya
suasana dan suara mereka berpadu ketika membentuk korus sambil bertepuk tangan.
Gelaran awak-awak ini diambil dari nama kumpulan nelayan yang turun ke
laut dalam, sebuah perahu di bawah jagaan seorang ketua yang dipanggil
‘Jeragan’, jadi keadaan ini disesuaikan dengan awak-awak dalam kumpulan dikir
barat yang di bawah jagaan ketua mereka iaitu Tok Juara. Tugas awak-awak dalam
satu persembahan dikir barat ialah mengikut atau mengulangi beramai-ramai
senikata atau korus lagu yang didendangkan oleh tok juara. Awak-awak ini akan
mengeluarkan suara dengan kuat serta padu dan bertenaga sehinggakan dapat
menaikkan semangat atau angin pendikir atau awak-awak tok juara serta tukang
karut sendiri. Dengan kata lainnya awak-awak ialah berperanan sebagai suara
latar atau korus bagi dikir barat.
Awak-awak sedang berdikir
Pemuzik juga merupakan watak yang melengkapkan sesebuah
persembahan dikir barat. Pada zaman awal perkembangan dikir barat, alatan muzik
dikir barat hanya rebana ibu, rebana anak, tetawak atau gong dan cherek. Namun
dari masa ke masa ia mengalami inovasi dengan penambahan beberapa alat muzik
baru seperti canang, sepasang rerumba atau marakas, kesi dan tamborin.
Pemuzik dengan alat muziknya
No comments:
Post a Comment